De mindfulness trainer die (toch) een burn-out kreeg

Als mindfulness coach en trainer zie ik veel mensen die stressklachten ervaren. Dat varieert van lichte stressklachten, zoals hartkloppingen, slecht slapen en piekeren, tot zwaardere stressklachten. Denk aan geheugen- en concentratieproblemen, spierkrachtverlies en uiteindelijk een burn-out.

Doordat ik intensief aan het werk ben met mensen leer ik ze ook beter kennen. Het is bijzonder om hen in al hun puurheid en kwetsbaarheid mee te maken. Stel je voor dat je kampt met ernstige stressklachten, dan vraagt het moed om met mindfulness aan de slag te gaan, om met aandacht stil staan bij wat er in het moment gebeurt zonder oordeel. Ik kom in mijn werk mooie, dappere en moedige mensen tegen, die stil dúrven staan als het huidige moment niet prettig is.

"Wat me enorm raakt, is de schaamte die ik zie bij mensen met een burn-out."

Ik zie het voorbij komen: iemand die al weken thuis zit met burn-out verschijnselen, maar het niet aan zijn of haar familie of vrienden durft te vertellen. Of iemand die aan het re-integreren is na een burn-out, maar dit “niet als excuus durft te gebruiken” om haar grenzen aan te geven. En om zich maar niet te laten kennen dus opnieuw over grenzen heen gaat.
 

Wie krijgt een burn-out?

Het is de rots in de branding, de werknemer die altijd een stapje harder zet, bij wie goed niet goed genoeg is. Iemand die zich verantwoordelijk voelt, zelfs als dit niet hoeft of dit zijn of haar taak niet is. En het zijn vaak gedreven en gepassioneerde mensen, die werken met hart en ziel.

En als je (één of meerdere van) deze kwaliteiten en karaktereigenschappen hebt, en je krijgt een burn-out, dan is het heel moeilijk om het niet te zien als falen. Heel vaak hoor ik: “ik had het moeten zien aankomen.” Of “waarom heb ik dit laten gebeuren”. Alsof er een keuzemoment was waarop je kunt zeggen: tot hier en niet verder. Nu is het genoeg geweest.

"Stress is een sluipmoordenaar."

Als je lange tijd wordt blootgesteld aan stress, zijn je lichaam en geest in staat om zich voortdurend aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. De mens is in staat om enorm de rek te zetten op wat (nog) kan. Met het idee: volgende maand wordt het beter, nog even een stapje harder of nog iets langer door. De klachten verergeren en het lichaam en de geest passen zich aan. Tot op het moment dat je echt niet meer verder kan en het lichaam letterlijk aan de noodrem trekt. Opgebrand, burn-out.
 

Ik en mijn burnout

Het overkwam mij 2,5 jaar geleden, op de 8e verjaardag van mijn zoon. Ik had zojuist de traktatie op school gebracht toen ik mijn vriendin me vroeg hoe het met me ging. Midden op straat ben ik in huilen uitgebarsten. En ik kon niet meer stoppen.

Ik ben letterlijk door mijn benen gezakt en kon van het ene op het andere moment niks meer. Fysiek was ik zo uitgeput dat ik nog slechts 10 minuten achter elkaar kon wandelen en de zorg voor mijn kinderen moest overlaten aan mijn man, moeder en schoonmoeder.

"Daar zat ik dan. De vrouw die altijd alles zelf wilde doen."

Geen hulp kon vragen of aanvaarden. Altijd vele ballen tegelijk in de lucht kon houden en voor iedereen klaar stond. Voor wie niets ooit te veel was en stilstaan geen keuze was. Ik kon alleen nog maar op de bank zitten en voor me uitstaren.

Na een intensief traject en waardevolle levenslessen ben ik er sterker en eerlijker uitgekomen. Ik ken nu een nieuw soort kracht die niet gaat over verder, hoger of beter. Maar een kracht waarbij ik heb leren luisteren naar mijn eigen behoefte en grenzen en van waaruit ik nu durf te handelen.
 

De mindfulness trainer die (toch) een burnout kreeg

Als ervaringsdeskundige op het gebied van burn-out weet ik ook alles van de schaamte die er mee gepaard kan gaan. Pas sinds enkele maanden durf ik mijn burn-out te gebruiken in mijn coaching gesprekken. Tot die tijd was er een gevoel van schaamte dat mij belemmerde. Ik was bang dat mensen dachten dat ik een slechte mindfulness coach ben als ik niet eens in staat ben mijn eigen burn-out te voorkomen.

"Ook ik zag een burn-out, mijn eigen burn-out als falen. Het was een pijnlijk en tegelijkertijd ook een bevrijdend inzicht."

Hoewel ik een burn-out bij de mensen met wie ik werk helemaal niet zie als een falen, was ik naar mezelf toe vele malen kritischer. Toen ik me realiseerde dat ik zoveel geleerd heb, dankzij mijn burn-out, begreep ik dat ik mijn ervaringen, inzichten en lessen juist kan gebruiken om mensen nog beter te helpen.

Ik kon mijn burn-out voor het eerst omarmen en het er in alle eerlijkheid en oprechtheid laten zijn. Ik schaam me niet langer voor mijn burn-out. Het heeft me een mooier, rijker en krachtiger mens gemaakt. En ik neem nu mijn eigen ervaring mee in de begeleiding van degenen die ik help. Ik zie en ervaar de toegevoegde waarde die het heeft in mijn werk.

Het is mijn missie om mensen te helpen om met meer aandacht in het leven te staan. Hierdoor worden ze zich meer bewust van hun eigen grenzen en behoeften, zodat ze van daaruit kunnen en durven gaan handelen. Hiermee wil ik voorkomen dat mensen burn-out raken. Of, na een burn-out, zonder schaamte en met hernieuwde kracht het leven weer oppakken. 

Helen van Dijk is mindfulness coach en trainer. Kijk voor meer informatie op www.bewustr.com.