Omgaan met stress?
Volgens psychologe Pieternel Dijkstra draait het vooral om accepteren
Iedereen heeft op zijn tijd stress. Vanwege een financiële tegenvaller, een vervelende collega op het werk, een project dat niet goed verloopt… Is een probleem op te lossen, dan verdwijnt doorgaans ook de stress. Maar zo eenvoudig is omgaan met stress niet altijd. Volgens psychologe Pieternel Dijkstra werkt ‘coping’, oftewel accepteren, soms het best.
Op bepaalde situaties en mensen heb je maar weinig controle. Bij het solliciteren merk je bijvoorbeeld dat werkgevers voor de baan die jij graag wilt liever iemand hebben die wat jonger is. Of de buren zijn niet zo redelijk als je had gehoopt en blijven lawaai maken. Zonder succes blijven solliciteren op dezelfde soort banen en maar aan blijven bellen bij de buren zorgt dan alleen maar voor nog meer frustraties en stress. In een dergelijk geval kan je maar beter accepteren dat de situatie is zoals deze is. Op dit moment heb je nu eenmaal geen prettig werk of heb je rumoerige bovenburen. Dat is niet leuk, maar je boos maken helpt niet.
Omgaan met stress? Accepteer!
Accepteren klinkt misschien passief, alsof je het eens bent met de situatie. Maar het betekent ook dat je niet langer vecht tegen een situatie die zich op dit moment slecht laat veranderen. Dat kost namelijk heel veel energie, terwijl het weinig oplevert. Toch kan accepteren van de situatie knap lastig zijn. Twee tips die kunnen helpen:
Tip 1. Keer de situatie om
Gebeurt er iets naars, dan kunnen mensen lang blijven piekeren over de vraag ‘Waarom ik?’. Probleem is dat op die vraag meestal geen antwoord te geven is. Keer het daarom liever om: ‘Waarom ik niet?’ Die vraag is makkelijker te beantwoorden en maakt duidelijk dat iedereen nare dingen kan overkomen. Je kunt alleen proberen er zo goed mogelijk mee om te gaan.
Tip 2. Stel verzet uit
Lukt accepteren niet helemaal, bedenk dan dat het slechts gaat om een voorlopige acceptatie. Probeer het eens uit. Kijk hoe het bevalt om bijvoorbeeld een week niet tegen de situatie te vechten. En te denken: ‘Me ertegen verzetten kan altijd nog’. Waarschijnlijk geeft die houding een heel stuk rust.
Omgaan met stress: maak het zo prettig mogelijk
Toegegeven, de situatie accepteren lost het probleem niet op en het neemt ook niet alle stress weg. Maar het bespaart wel veel energie en frustraties doordat je niet steeds boos bent of de situatie zo onrechtvaardig vindt.
Wie de situatie kan accepteren, kan vervolgens proberen de situatie zo prettig mogelijk te maken. Ook hiervoor zijn een aantal tips te geven:
Tip 1. Zoek steun
Zoek steun bij familie en vrienden. Lucht je hart en laat je troosten. Maar blijf niet teveel hangen in negatieve emoties. Ga snel weer leuke dingen doen (zie Tip 2).
Tip 2. Laad je op
Laad je op met positieve activiteiten. Leuke dingen doen geeft de energie die nodig is om de situatie te doorstaan. Kijk dus waar je blij van wordt en onderneem die dingen vaker.
Tip 3. Minder serieus
Neem vervelende mensen met een korrel zout. Merk het op bij jezelf als mensen je tegen gaan staan of irriteren. Dit kun je nu niet gebruiken. Besluit niet iedereen serieus te nemen, en lach innerlijk wat vaker om wat mensen doen of zeggen. Houd je bovendien voor dat deze persoon, net zoals een gebeurtenis, zo weer ‘voorbij’ is.
Tip 4. Zie kansen
Heb oog voor kansen en mogelijkheden. Vraag je af op welke manier de situatie van jou een beter of wijzer mens maakt. Een ontslag geeft bijvoorbeeld de kans om je opnieuw te bezinnen op het werk dat je wilt doen. Het positieve zien in een moeilijke situatie lukt doorgaans niet meteen, maar vaak wel na een tijdje. Zo zeggen veel mensen, na een ernstige ziekte, dat ze beter weten wat nu werkelijk belangrijk is in het leven.
Hoe uitzichtloos een situatie of probleem ook lijkt, vaak verandert er op termijn wel degelijk iets. Er komt een baan op je pad in een heel ander vakgebied, of de buren worden uit huis gezet door de huisbaas. Dat geeft nieuwe perspectieven waardoor je weer meer invloed hebt op de situatie, en het zelfs mogelijk is dat het probleem, alsnog, helemaal verdwijnt. Tot die tijd geldt: maak er vooral het beste van.
Hoeveel stress ervaar jij? Doe de test!
Een stressreactie van het lichaam op zich is heel gezond, maar wanneer je langdurig stress ervaart kan het misgaan. Je lichaam krijgt dan geen tijd om te herstellen, waardoor allerlei klachten kunnen ontstaan. Ontdek of jouw stressniveau nog gezond is.
Doe de stresstest
- Kraaij, V. & Garnefski, N. (2015). Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 22, 45-53.
- Libin, E. (2017). Coping intelligence: Efficient life stress management. Frontiers in Psychology, 8, ArtID: 302.
- Manning-Jones, S., et al. (2017). Secondary traumatic stress, vicarious posttraumatic growth, and coping among health professionals; New Zealand Journal of Psychology, 45, 20-29.
- Rabenu, E., et al. (2017). The relationship between psychological capital, coping with stress, well-being, and performance. Current Psychology: A Journal for Diverse Perspectives on Diverse Psychological Issues, 36, 875-887.