Mindful op het werk

Tips van psychologe Pieternel Dijkstra

Mindfulness is populair. En steeds meer mensen ontdekken dat ze er ook baat bij hebben op het werk. Psychologe Pieternel Dijkstra schreef er dan ook een boek over. Lees hier haar tips. 

Je aandacht richten op wat zich in het hier en nu afspeelt, dat is in een notendop wat mindfulness inhoudt. Ervaar wat je voelt en doet ‘in het moment’. En – oké, het vraagt enige oefening – schakel al het andere even uit. Het voordeel? Je doet de dingen een stuk beter en efficiënter omdat je volledig gefocust bent, of het nu gaat om het voeren van een gesprek of het koken van een pan soep. Maar het grootste voordeel is misschien wel: het helpt stress tegengaan. In een mindful moment laat je namelijk alles wat niet met het hier en nu te maken heeft los. En dus is er op dat moment geen plek voor zorgen, of voor gedachten die roepen dat je nog ‘van alles moet’. Niet voor niets dus dat ook op het werk mindfulness heel nuttig kan zijn.

Ankers uitgooien

Natuurlijk, je kunt niet de hele dag mindful bezig zijn. De aandacht vasthouden lukt vaak maar kort en je raakt snel weer afgeleid door je gedachten. Maar dat geeft helemaal niet. Weet je op een werkdag geregeld een moment van mindfulness op te zoeken, dan heeft dat grote voordelen.

Dit soort momenten worden ook wel ankers genoemd: je gooit af en toe een anker uit om contact te maken met het hier en nu

Hieronder een aantal tips waarbij dit soort ankers je helpen om je werk leuker en gezonder te maken.

Tip 1. Ergernissen met collega’s indammen

Merk ergernissen op als ze zich aandienen. Maar doe er even niks mee. Observeer alleen je gevoelens. Ga dan na wat je met de ergernis wilt. Is deze belangrijk genoeg om werk van te maken? Vaak helpt het om de ergernis kort op te schrijven en deze de volgende dag terug te lezen. Heel vaak zul je denken: ‘Ik maakte me druk om niks’. Kom je tot de conclusie dat het wél om iets belangrijks gaat, bedenk dan wat je alsnog kan en wilt doen met die ergernis. Misschien is het tijd om je collega aan te spreken op diens gedrag. Door niet meteen in een geërgerde bui te reageren maar later, verklein je de kans dat je onnodig onredelijk reageert.  

Tip 2. Bescherming tegen werkdruk

Dat er veel gedaan moet worden op het werk is niet altijd te voorkomen. Maar wel dat je ervan op hol slaat. Merk het op als je je gejaagd begint te voelen en observeer op dat moment je gedachten. Misschien denk je dat je van alles ‘moet’, dat je op moet schieten of dat het niet goed komt. Realiseer je dat het geen feiten of waarheden zijn. Het zijn maar gedachten die soms nuttig zijn en soms niet. Kan je op deze manier gedachten vanaf een afstandje bezien, dan wordt het makkelijker om er niet automatisch in mee te gaan. Je geeft jezelf een keus: meegaan in een stressvolle gedachte of iets anders doen. Het zorgt ervoor dat je het één kan denken (‘Help! Dit krijg ik nooit af’) en het ander kan doen, bijvoorbeeld pauzeren als je merkt dat je er doorheen zit. Op die manier zorgt een hoge werkdruk niet automatisch meer voor zoveel stress.

Tip 3. Verveling ombuigen

Verveling kan ervoor zorgen dat de werkdag lang duurt, en zorgt voor stress. Het kan dan helpen om de dingen die je moet doen met aandacht te doen. Doe ze heel zorgvuldig en daag jezelf uit in je activiteiten. Moet je bijvoorbeeld een rapport uittypen, doe dan niet op de automatische piloot, maar met aandacht en heel zorgvuldig. Maak er bijvoorbeeld het mooiste rapport van dat je ooit hebt geschreven. Door je aandacht te richten op je werkzaamheden en jezelf daarin doelen te stellen gaat de tijd sneller voorbij. De kans is bovendien groot dat er iets moois uit je handen komt waar je trots op kan zijn.

Tip 4. Je baan leuker maken

Bijna iedereen heeft wensen op werkgebied. Een eigen bedrijfje beginnen, veranderen van functie, promotie maken of je baas zeggen waar het op staat. Helaas doen mensen hier vaak niets mee, uit angst en onzekerheid. Mensen zijn bang om te falen of zien allerlei beren op de weg. Wie zich teveel laat leiden door angst en onzekerheid, kan allerlei kansen laten liggen om het werk boeiender te maken. Om wensen in je werk te realiseren is het dan ook nodig dat je een andere houding aanneemt ten aanzien van angst en onzekerheid. Realiseer je dat angst en onzekerheid erbij horen. Druk deze gevoelens niet langer weg, maar laat ze toe en ervaar ze. Het voelt misschien niet zo prettig, maar je zult merken dat, zoals ze opkwamen, ze ook weer vanzelf weggaan. Bovendien zul je ervaren dat je deze gevoelens best kunt ‘dragen’. Dat inzicht zorgt ervoor dat je in actie kan komen: je voelt je ergens onzeker of bang over én jaagt je dromen na.

Pieternel Dijkstra is psychologe en schrijfster van populair-wetenschappelijke boeken, zoals ‘Mindfulness op het werk’.