3 heel gezonde voedingspatronen

De Nederlandse Gezondheidsraad stelt dat het mediterrane dieet, het DASH-dieet en het Nordic dieet gezonde voedingspatronen zijn. Mensen die zo’n voedingspatroon aanhangen, hebben over het algemeen een gezondere bloeddruk en een lager risico op het ontwikkelen van metabool syndroom, hart- en vaatziekten, diabetes en darmkanker. Wat houden deze diëten in en wat kun je ervan leren?  

Mediterrane dieet

Een mediterrane voeding staat al jaren bekend als heel gezond. Het gaat dan over het traditionele voedingspatroon dat inwoners rond de Middellandse Zee in het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw gebruikten. Dit voedingspatroon wordt gekenmerkt door de bekende olijfolie en een matige wijnconsumptie, maar daarnaast is het ook rijk aan fruit, groente en vis, aangevuld met volkoren producten, peulvruchten, noten en kleine hoeveelheden vlees, kaas of ei. Tegenwoordig wordt er in de mediterrane regio minder gezond gegeten: de voeding is de afgelopen jaren flink verwesterd.

DASH-dieet

DASH staat voor Dietary Approaches to Stop Hypertension (dieet tegen hoge bloeddruk). Amerikaanse voedingswetenschappers hebben dit voedingspatroon in de jaren 90 van de vorige eeuw speciaal ontwikkeld om de bloeddruk te verlagen, maar uit onderzoek blijkt dat het ook zeer gunstige effecten heeft op de algehele gezondheid. Het DASH-voedingspatroon bevat weinig zout en juist ruime porties groenten, fruit en volkoren graanproducten, aangevuld met magere zuivel, kip, vis, noten en peulvruchten. Rood vlees, zoetigheid, alcohol en suikerhoudende drankjes mogen maar heel beperkt. Het voedingspatroon is door de Nederlandse Gezondheidsraad beoordeeld als een gezond eetpatroon.

Nordic dieet

Het Nordic dieet is de verzamelnaam voor de traditionele voeding uit de Scandinavische landen. Dit voedingspatroon is rijk aan groenten als kool, wortels en knollen, fruit, aardappels, volkoren graanproducten van bijvoorbeeld rogge, spelt en haver, noten en producten uit de natuur zoals bessen, paddenstoelen, wild en vis. Verschillende onderzoeken vinden gunstige effecten van dit voedingspatroon, zoals een verlaging van de bloeddruk en het cholesterolgehalte. Het wordt dan ook door de  Scandinavische Gezondheidsraad beschouwd als een goed alternatief voor het mediterrane dieet.

Verschillend, maar toch ook weer niet

De drie gezonde voedingspatronen die hierboven aan bod  kwamen,  hebben een verschillende achtergrond, maar lijken qua samenstelling verrassend veel op elkaar. Allemaal bestaan ze overwegend uit plantaardige voedingsmiddelen en bevatten ze maar weinig dierlijke producten. Nog een overeenkomst: ze bevatten vooral onbewerkte producten en geen sterk-bewerkte voedingsmiddelen als frisdrank, fastfood en snacks. 

• Gezondheidsraad. Richtlijnen goede voeding 2015. Den Haag.
• Calton EK, James AP et al. Certain dietary patterns are beneficial for the metabolic syndrome: reviewing the evidence. Nutrition Research 34 (2014) 559-568.
• Ndanuko RN, Tapsell LC et al. Dietary Patterns and Blood Pressure in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Advances in Nutrition 7 (2016) 76-89.