Op deze school wordt niet gerookt

Geen vieze peuken meer op het plein. Geen rookgordijn meer waar je doorheen moet als je naar de schooldeur loopt. Maar vooral: een kleinere kans dat leerlingen gaan roken. Drie belangrijke gevolgen van het rookvrij maken van de school, zegt locatiedirecteur Jaap Bakker van de Ubbo Emmius scholengemeenschap in Winschoten. “We hebben niet de illusie dat we het roken helemaal kunnen uitroeien. Roken is een verslaving. Maar zien roken, doet roken. En het is een feit dat vijftig procent van de rokende jeugd begint op het schoolplein. Daarom doe wij mee aan de Rookvrije Generatie. Hopelijk steken er hier steeds minder leerlingen hun eerste sigaret op.”

Gezonde School

Bakker wil zijn leerlingen graag maatschappelijke betrokkenheid meegeven en hen leren wat een gezonde levensstijl is. Daarom zijn er nog meer gezonde maatregelen genomen. Zo biedt de kantine geen cola of saucijzenbroodjes aan, maar fruitsalades en verse soep. Ook besteedt de school veel aandacht aan sport en bewegen. In november 2015 werd dan ook het vignet Gezonde School behaald, een initiatief van de GGD.

Samen met een commissie van gemotiveerde docenten werkte conciërge/verzuimcoördinator Corrie Akkerman hard om de certificaten voor het vignet Gezonde School binnen te halen. Het rookvrij maken van de school ging in stappen, legt ze uit. “Vanaf 2012 perkten we de rokers steeds iets verder in – ook de docenten. Na een jaar mochten ze alleen nog op een bepaalde plek op het plein roken. Bovendien moesten ze een rokerspas laten zien. Daarmee gaf je aan dat je vijftien jaar of ouder was en toestemming had van je ouders.” Het jaar erna mochten alleen zestienjarigen met een rokerspas nog roken op het plein. In augustus 2015 werd het algehele rookverbod ingevoerd.

Ouderavond

De school bestaat uit meerdere gebouwen en er zit geen hek om het terrein. Daarom is het beleid dat roken ook in de directe omgeving van de Ubbo Emmius scholengemeenschap niet meer mag. Corrie Akkerman loopt regelmatig een rondje in de buurt om groepjes rokers uit elkaar te halen. “Dat helpt wel. Ik heb ze zelfs zover dat ze elkaar corrigeren. Het gaat echt heel goed, terwijl we nog maar anderhalf jaar echt rookvrij zijn.”

Wie toch met een sigaret wordt betrapt, krijgt een gesprek en moet een opdracht maken, bijvoorbeeld over de ongezonde gevolgen van roken. Voor ouders van leerlingen die drie keer of vaker zijn betrapt, was er vorig jaar een ouderavond om hen meer bij het rookverbod te betrekken. Jaap Bakker: “Dat was best een pittige avond, sommige ouders roken zelf ook. Maar na die avond begrepen ze wel wat de bedoeling is van ons rookverbod.”

Klaas Oudman, vader van Seth (16), juicht het rookverbod op het Ubbo Emmius alleen maar toe. “Seth steekt af en toe een sigaret op. Daar zijn we niet blij mee, maar verbieden heeft geen enkele zin. Daarom ben ik blij dat hij het op school niet meer mag.”

Niet cool

“De meesten van ons waren het wel eens met het rookverbod. Ik zeker, want roken vind ik helemaal niet cool”, zegt Judith (14, klas 3 vmbo tl). Ze zit in de leerlingenraad, die goed van de rookvrij-plannen op de hoogte werd gehouden. “Er was altijd één plekje op het plein waar iedereen stond te paffen. Als je daar langsliep, moest je echt door een rookwalm, niet fijn. Sommige kinderen vonden dat stoer en gingen erbij staan. Dat maakt de kans groot dat je zelf ook begint.” Ze weet dat er nog steeds leerlingen zijn die roken. “Maar ze moeten er wel meer moeite voor doen, want in de buurt van de school mag het niet meer. Ik denk dat de kinderen die vanaf nu op het Ubbo Emmius komen, minder makkelijk beginnen met roken omdat ze het niet meer om zich heen zien. Uiteindelijk rookt er straks hopelijk niemand meer.”

Hoe voorkom je dat je kind gaat roken?

• Rook zelf niet. Dat maakt de kans kleiner dat je kind gaat roken.

• Keur roken af: pubers hechten wel degelijk aan de mening van hun ouders.

• Praat al samen over de gevaren van roken als je kind nog niet rookt. Stichting Volksgezondheid en Roken geeft tips voor een goed gesprek.

• Wijs op de kortetermijneffecten: een stinkende adem, geldgebrek en een slechtere huid. De ongezonde langetermijneffecten maken op pubers vaak niet veel indruk.

• Stel een beloning (rijbewijs) in het vooruitzicht voor niet-roken.

• Voer een sanctie in: ‘Zolang je rookt krijg je geen zakgeld, want ik wil niet meebetalen aan jouw sigarettenverslaving.’ Spreek af dat je zoon of dochter het misgelopen zakgeld weer krijgt op het moment dat hij of zij drie maanden gestopt is.

• Verbieden heeft doorgaans weinig effect: informatie geven wel. Laat je kind bijvoorbeeld afbeeldingen van rokerslongen zien. En laat hem eens kijken op Zit dat echt in een sigaret? van het Longfonds.