Houd je nieren fit

Wees zuinig met suiker en zout

‘Ouderdom komt met gebreken’ is niet voor niets een veelgehoorde uitspraak. Maar veel van die gebreken kunnen we voorkomen of verzachten door een actief leven en gezonde voeding. In een reeks van artikelen op SamenGezond vertellen we waar je op moet letten. Deze keer: de nieren. 

Dat de nieren bij het ouder worden hun werk iets minder goed gaan doen hoort erbij. Gedurende je leven neemt - ook bij gezonde mensen - de nierfunctie geleidelijk af met ongeveer 0,7% per jaar. Als je verder gezond blijft, is er op je 85e nog 60 procent van de nierfunctie over. Dat is voldoende om gezond te blijven. Maar gaat je nierfunctie sneller achteruit door bijvoorbeeld hoge bloeddruk, diabetes en hart- en vaatziektes, dan kan chronische nierschade ontstaan.

Wat helpt?

Uit het rijtje hoge bloeddruk, diabetes en hart- en vaatziekte kun je al afleiden dat chronische nierschade te voorkomen is door gezond te leven. Een gezond gewicht, matig eten (veel groente en fruit, matig met suiker en ‘pretvoer’) en voldoende bewegen (minstens 10.000 stappen per dag is een goede houvast) voorkomen diabetes en houden hart en vaten gezond. En zo houd je de belangrijkste veroorzaker van nierschade buiten de deur. Maar er is meer. 

Niet teveel suiker…

Heb je diabetes, dan is het belangrijk om de hoeveelheid glucose in het bloed in de hand te houden. Glucose vormt samen met eiwitten in het lichaam Advanced Glycation End products of AGEs. Dit zijn vervelende stofjes, die zich deels ophopen in het lichaam en daar bijdragen aan de veroudering. Deels worden ze door de nieren naar buiten gewerkt. Maar als de lading AGEs te hoog is, zoals bij mensen met diabetes die een te hoog bloedsuiker hebben, dan hopen ze zich op in de nieren en beginnen ze daar schade aan te richten waardoor de nieren snel verouderen. Er zijn sterke aanwijzingen dat een hoge suikerconsumptie ook bij gezonde mensen de AGE-vorming aanjaagt en daarmee de kans op diabetes, nierschade en voortijdige veroudering.

… en niet teveel zout

En dan is er natuurlijk het hoofdstuk zout... Van een 'beetje' zout krijg je geen hoge bloeddruk, maar teveel zout is vragen om narigheid. Vooral bij hoge bloeddruk, diabetes of nierschade. Je nieren moeten hard werken om zout het lichaam uit te werken en zolang het zout nog in het bloed circuleert draagt het bij aan een hogere bloeddruk. Hoge bloeddruk zet de haarvaatjes in de nieren onder druk die beschadigd kunnen raken en dat zet een cascade van nierproblemen in gang.

Alternatieven

Het meeste zout krijgen we binnen via kant-en-klare producten zoals pizza, rookworst, hamburgers, chips, soep uit een pakje en ga zo maar door. Kruidenmixen voor vlees en (belegen of oude) kaas zijn ook beruchte zoutleveranciers. Door deze producten alleen bij hoge uitzondering te eten, reduceer je al enorm je zoutinname. Maar ook aan tafel strooien we er vaak vrolijk op los met de zoutpot. Een alternatieve manier om je eten op smaak te brengen is met verse tuinkruiden, uien, knoflook en citroen. Daarmee kun je de zucht naar zout goed ondervangen.

Lees ook de andere artikelen in deze reeks:

 
  • www.nierstichting.nl
  • Biomol Concepts. 2016 Dec 1;7(5-6):293-309. Advanced glycation end products mediated cellular and molecular events in the pathology of diabetic nephropathy. Kumar Pasupulati A, Chitra PS, Reddy GB.
  • Diabetes Metab. 2010 Feb;36(1):1-10. doi: 10.1016/j.diabet.2009.06.005. Epub 2009 Nov 22. Advanced glycation end-products: implications for diabetic and non-diabetic nephropathies. Daroux M1, Prévost G, Maillard-Lefebvre H, Gaxatte C, D'Agati VD, Schmidt AM, Boulanger E.