Pesten op het werk
Het overkwam Eva: “Ik werd de hele nachtdienst genegeerd.”
Zo’n 80.000 mensen wordt structureel gepest op de werkvloer. Hoewel het dus een serieus probleem is, rust er op pesten op het werk een enorm taboe. Een ervaringsdeskundige én psycholoog vertellen.
Eva: “Jaren geleden kwam ik als verpleegkundige op een nieuwe afdeling te werken. Ik merkte al snel dat – hoe aardig mijn collega’s in eerste instantie ook leken – niet alles ging zoals het hoorde. Zo werden protocollen niet altijd nageleefd en kregen patiënten ook niet elke dag de zorg die ze verdienen. De druppel voor mij was toen een incident niet officieel werd gemeld terwijl dit wel had gemoeten. Ik heb toen aan de bel getrokken en de misstanden gemeld. Dat is mij niet in dank afgenomen. Hoewel de betrokkenen ontslagen werden, heb ik nog een paar maanden met een van die collega’s moeten werken.
Gespannen sfeer
Het pesten op het werk begon ermee dat de bewuste collega mij een hele nachtdienst probeerde te negeren. Als ik iets aan haar vroeg of haar hulp ergens bij nodig had, deed ze alsof zij mij niet hoorde. En als een patiënt belde voor hulp, bleef ze zitten zodat ik ernaartoe moest. Het werd op een gegeven moment zo erg dat als ze koffie voor zichzelf haalde, ik uit haar buurt ging omdat ik bang was dat ze het anders over mij heen zou kieperen. De sfeer tussen ons was heel gespannen en ik was constant op m’n hoede. En dat terwijl, voordat ik de misstanden had gemeld, het een heel vriendelijke en aardige collega was geweest.
Baan kwijt
Uiteindelijk heeft het pesten ervoor gezorgd dat ik werd overgeplaatst. De reden? De situatie was onhoudbaar geworden, vond mijn leidinggevende. Ik vermoed dat ze me lastig vond. Mijn collega’s, waaronder twee afdelingsartsen, hebben nog wel geprobeerd een goed woordje voor mij te doen. Maar het besluit was al genomen. Het heeft mij wel heel goed gedaan dat beide artsen zo blij waren met mijn werk. Zij zeiden: jij hebt de afdeling wakker geschud en ervoor gezorgd dat patiënten de zorg krijgen die zij verdienen. Maar het was uiteindelijk een pleister op de wonde. Want mijn plek daar was ik kwijt.”
“Let goed op wat het met je doet. Trek je je terug, of ga je juist pleasen?”
Pesten op het werk: wat te doen?
Psycholoog Joline van Arnhem: “Helaas komt pesten best vaak voor in werksituaties. Soms is het heel erg aan de oppervlakte aanwezig en andere keren is het subtieler. Je kunt je ook buitengesloten of afgewezen voelen. Ik adviseer mensen geregeld: probeer het pesten minder persoonlijk te laten zijn. En bedenk of het echt voor jou persoonlijk is bedoeld of probeert iemand misschien altijd nieuwe collega’s uit? Kijk goed wat het met jou doet. Reageer je er heel heftig op, trek je je terug of ga je heel erg pleasen? Jouw gedrag kan weer een reactie uitlokken. Wellicht is er iets in je eigen reactie dat je kunt veranderen waardoor het pesten minder wordt? Want helaas heb je alleen invloed op je eigen gedrag.”
Bespreekbaar maken
“Als het pesten op het werk langer doorgaat en je eronder lijdt, zou ik het bespreekbaar maken in een persoonlijk gesprek met diegene die jou het vervelende gevoel geeft. Geef aan wat het met jou doet. Als je er samen niet uitkomt, stel dan voor om met jullie manager erbij te gaan zitten. Als de relatie zo is verstoord dat het niet meer werkbaar is, kan het beter zijn om uit te kijken naar een andere werkplek. Dat klinkt misschien als een zwaktebod, maar het kan een oplossing zijn voor een probleem dat buiten je macht ligt om op te lossen. Het kan dan nuttig zijn om in die periode te praten met een coach of psycholoog. Om te voorkomen dat je deze negatieve ervaring met je meeneemt. Zeker als er geen erkenning van een leidinggevende is voor het probleem, kunnen de klachten die je ervan ondervindt verergeren. Als psycholoog kan ik het probleem misschien niet direct oplossen, maar ik kan wel luisteren. En mijn tip voor leidinggevenden is: neem pesten serieus. Het kan iedereen overkomen.”