SamenGezond maakt dagelijks bewegen leuk. Download nu de app!
Je lichaam ontgiften, heeft dat zin?
De zin en onzin van detoxen
Als het strand in zicht komt, wil je graag nog even snel wat kilo’s kwijtraken en in vorm komen. Helpt het om je lichaam te ontgiften? Oftewel, heeft het zin een detoxkuur te volgen?
Detoxen is het volgen van een kuur, waarbij je je lichaam reinigt van giftige stoffen. Welke giftige stoffen dat zijn, kan verschillen, maar men noemt uiteenlopende zaken zoals 'kunstmatige geur-, kleur-, en smaakstoffen', 'restjes van de verbranding', 'verzuring', en 'verontreinigingen uit het milieu'. Het idee is dat je fitter, gezonder en slanker wordt als je die kwijt bent. Er bestaan verschillende methoden om te detoxen. Denk bijvoorbeeld aan vasten, klysma's of kleibehandelingen (op de huid of oraal).
Zit je lichaam echt vol gif?
Als je informatie leest over detoxen of je lichaam ontgiften, dan lijkt het alsof we bol staan van het gif en dat we sterk verzuurd zijn. De realiteit is dat veel ‘slechte’ of ‘kunstmatige’ stoffen die we binnenkrijgen helemaal niet giftig zijn. Denk aan E-nummer E-300 (ascorbinezuur). Dat is niets anders dan vitamine C en je lichaam heeft er totaal geen last van.
Bovendien is het lichaam bijzonder goed uitgerust om zich te ontdoen van ongewenste stoffen. De nieren en lever zijn continu bezig met het verwijderen van afbraakproducten van de verbranding en ongewenste stofjes. Van stoffen zoals E-nummers en bestrijdingsmiddelen is precies bekend via welke processen ze in de lever en de nieren worden opgeruimd. Toegelaten E-nummers en bestrijdingsmiddelen stapelen niet op in je lichaam.
Dioxines
Er zijn echter ook stoffen in voeding die wél schadelijk kunnen zijn bij een te hoge inname. We hebben het over dioxines en PCB’s. Dit zijn schadelijke stoffen die via het milieu in het voedsel terecht kunnen komen. Hier is strenge wetgeving voor gekomen. Sinds de jaren 70 neemt de hoeveelheid dioxines in het milieu en het voedsel steeds verder af. Dat is goed nieuws, maar dioxines zijn nog wel in kleine mate aanwezig in ons lichaam en onze voeding. Dioxines zijn vooral afkomstig van dierlijke producten zoals (vette) vis, vlees, eieren en melk. Een deel van deze dioxines sla je op in het vetweefsel. Daarna duurt het enkele maanden tot tientallen jaren voor je lichaam deze stoffen heeft afgebroken.
Voedingsadvies
De inname van dioxines is niet te voorkomen, omdat het overal voorkomt. Wel zijn er strenge regels om te voorkomen dat er te veel in voedingsmiddelen zit. Als je gezond en gevarieerd eet, dan herstelt je lichaam de balans vanzelf. Voor kwetsbare groepen en zwangere vrouwen gelden nog wel aparte richtlijnen voor vis.
Helpt detoxen tegen gifstoffen?
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat detoxen helpt om gifstoffen kwijt te raken. Dus het wordt niet aangeraden om te doen. De meeste detoxmethodes zijn onschadelijk, maar sommige detoxmethodes kunnen zelfs risicovol zijn. Bijvoorbeeld het ontgiften met klei, kalksoorten, kalebas of pimba. Deze producten bevatten veel lood. Dat is schadelijk voor je lichaam.
Val je af van een detoxkuur?
Als je minder energie binnenkrijgt dan je verbrandt, val je af. Dat is een simpele natuurkundige wet. Maar is het echt 5 kilo in een week, zoals je weleens leest? Als je leeft op water alleen verbrandt je lichaam maximaal 2 (vrouwen) tot 2,5 (mannen) kilo vet per week. Overig gewichtsverlies bestaat uit water. Dat je water verliest als je een kuur volgt heeft te maken met glycogeen. Glycogeen is een soort suiker die je bij honger of intensief sporten als eerste aanspreekt, nog voor het vet aan de beurt is. Glycogeen bindt veel water aan zich. Bij detoxen wordt het glycogeen opgebruikt. Verdwijnt het glycogeen, dan verdwijnt ook het water. Als methode om veel af te vallen levert detoxen dus niet veel op. Het kan best zijn dat de weegschaal na een week detoxen tijdelijk 4 of 5 kilo minder aangeeft, maar zodra je normaal gaat eten, komt er binnen een of twee dagen weer drie kilo bij. Als je veel wilt afvallen is het beter om duurzaam gezond te eten en snoep, snacks en alcohol te laten staan. En flink bewegen natuurlijk.