COPD? Blijf in beweging!

Wat is COPD precies?

Bas Holveda: ‘COPD is een verzamelnaam voor de longziektes chronische bronchitis en longemfyseem. Het betekent dat in beide gevallen de longen beschadigd zijn. Roken is een van de belangrijkste oorzaken. Wat je merkt, is dat ademen moeilijker wordt en dat je minder energie hebt. Helaas zijn beide ziektes niet te genezen. De mate waarin je er last van kan hebben, kan verschillen. Je hebt lichte COPD, zonder veel klachten, maar ook ernstige COPD, met veel benauwdheid, vermoeidheid en behoefte aan extra zuurstof.’

Waarom is bewegen goed voor je?

‘Voor iedereen geldt natuurlijk dat regelmatig bewegen goed is… Maar voor COPD-patiënten is dit zo mogelijk nóg belangrijker. Door actief te bewegen vergroot je je conditie en versterk je je spieren. Sterkere spieren zorgen ervoor dat ademhalen – voor de COPD-patiënt vaak een inspanning – gemakkelijker gaat. Ook krijg je het door meer te bewegen minder snel benauwd, loop je minder risico op een longaanval en voel je je energieker. Allerlei dagelijkse inspanningen, bijvoorbeeld traplopen of stofzuigen, gaan met veel minder moeite. Ook verloopt het herstel van griep of een andere ziekte sneller.’

Veel mensen met COPD hebben angst om actief te bewegen. Hoe kun je jezelf daar dan toch overheen zetten?

‘Extra inspanning voelt voor veel COPD-patiënten inderdaad niet goed, omdat dit in het begin kan leiden tot juist meer benauwdheid en kortademigheid. Dat kan frustrerend zijn. Maar de positieve effecten zijn op langere termijn wél merkbaar. Daarom loont het toch de moeite de uitdaging aan te gaan. Als je angstig bent om te bewegen, of het lastig vindt het alleen op te pakken, is het aan te raden om onder professionele begeleiding van een fysiotherapeut te gaan oefenen. Stap voor stap raak je zo vertrouwd met meer bewegen. Veel fysiotherapeuten bieden beweegprogramma’s speciaal voor COPD-patiënten aan. Niet alleen nuttig, maar ook fijn om contact met lotgenoten te kunnen leggen.’

Welke sporten zijn goed voor je?

‘Voor COPD-patiënten geldt bij uitstek: álle vormen van bewegen zijn goed. Dat hoeft echt niet in de sportschool als je daar niet van houdt. Wandelen, tuinieren, fietsen… Dat zijn ook goede vormen van bewegen. Kies iets waar je je prettig bij voelt. Het is daarnaast belangrijk dat je haalbare doelen stelt. Doelen die passen in je dagelijkse leven. Elke dag een halfuur wandelen is voor velen waarschijnlijk niet haalbaar. Zeker niet in het begin. Maar misschien lukt het wel om elke dag vijf minuten een blokje om te lopen, met de kleinkinderen naar het voetbal te gaan of op de fiets boodschappen te doen. Formuleer een concreet doel, dat goed te realiseren is. En: verdeel de activiteiten en energie evenwichtig over de dag en week.’

En wat als je niets doet?

‘Als je niets doet als COPD-patiënt nemen je conditie en je spierfunctie af, naarmate de jaren vorderen. Dat gaat heel geleidelijk. Er blijft steeds minder energie over voor leuke dingen. Juist als je nog niet veel klachten en problemen hebt, is dus het devies: voorkom erger, door nú in beweging te komen. Hoe eerder je dit oppakt, hoe fitter je blijft. En naarmate je conditie beter is, nemen ook risico’s op longaanvallen of longontsteking af.’

Een goede leefstijl is meer dan bewegen

Bewegen is een noodzaak voor mensen met COPD. Maar ook een goede leefstijl is van groot belang. Evenals de juiste voeding en aandacht voor de psychosociale kant van COPD, zoals acceptatie van de ziekte en begrip van de omgeving. Op www.longfonds.nl/copd staan verdere tips en informatie. Zoals over de regionale ‘Longpunten’, waar regelmatig bijeenkomsten worden georganiseerd voor COPD-patiënten. Om elkaar te ontmoeten, maar ook om kennis en ervaring uit te wisselen. Over bewegen bijvoorbeeld!