SamenGezond maakt dagelijks bewegen leuk. Download nu de app!
Gelukshormonen
Gebruik ze in je voordeel. Door te zoenen bijvoorbeeld!
Kussen is voor een deel natuurlijk cultureel bepaald. Je kun er iemand mee begroeten, bedanken, je liefde verklaren… Maar wist je dat het je ook een gelukkig gevoel kan geven? Dankzij gelukshormonen. Maar er zijn meer manieren waarmee je deze geluksmakers kan oproepen.
Ja alles, alles kan een mens gelukkig maken… Een zingende merel, de geur van de zee, de zon die doorbreekt, een vers kopje thee.... Ons geluk zit in kleine dingen, maar terwijl wij aan het genieten zijn, speelt zich achter de schermen een ingewikkeld biochemisch proces af. Geregisseerd door een concert van hormonen en neurotransmitters die werkzaam zijn in het brein. De 3 belangrijkste happymakers zijn serotonine, oxytocine en dopamine.
Knuffelhormoon oxytocine
Het wonderlijke 'knuffelhormoon' oxytocine zorgt ervoor dat we ons veilig, ontspannen en verbonden met anderen voelen. Dat is al belangrijk voor de ontwikkeling van baby's en het blijft ons hele leven een rol spelen. Lichamelijk contact, van massage en seks tot zoenen, strelen en elkaars hand vasthouden activeert serotonine. Dus knuffel en zoen zoveel je kunt. Niemand in de buurt om elkaars oxytocine te laten stromen? Dan blijkt ook meditatie een prima middel om meer oxytocine aan te maken en dus om je prettiger en gelukkiger te voelen.
Tevreden met serotonine
Zonlicht prikkelt de productie van het 'gelukshormoon' serotonine onder andere via de huid. Daarom voelen we ons veel beter en energieker als de zon schijnt. Een welkome 'bijwerking' van serotonine is onderdrukking van de eetlust, waardoor mensen in de zomer minder eten en makkelijker gewicht verliezen. Je doet jezelf een groot plezier door bij zonnig weer de buitenlucht op te zoeken. Maar ga niet liggen bakken in de zon, want dat vergroot de kans op rimpels en huidkanker.
Ook als de zon het laat afweten kun je serotonine stimuleren door... het eten van koolhydraatrijke producten. Als we ze eten wordt de grondstof voor serotonine naar de hersenen gestuurd. Kort daarna voel je je gelukkiger, kalmer of rustiger. Misschien verklaart dit zelfs waarom sommige mensen zo'n behoefte hebben aan koolhydraten. Kies wel voor de gezonde versies ervan. Dus liever een volkoren boterham dan snoepgoed of koekjes.
Wil je echt van het effect profiteren, wees dan matig met vet. Als je koolhydraten combineert met vet treedt het positieve effect niet op (denk aan chips, chocolade of cake). Dan kun je eindeloos blijven dooreten en dat is niet goed voor je.
Piekervaring met dopamine
Dit hormoon werkt onder andere op het beloningscentrum in de hersenen. Dopamine speelt een rol als we enorm genieten en blij zijn. Meestal gaat het dan niet om een langdurig maar om een heftig en kortstondig effect. Een soort piekervaring. Bij mensen die verslaafd zijn aan drugs of gokken is die piekervaring erg heftig. Drugs nemen is geen verstandige manier om je dopamine te stimuleren. Je beloningscentrum kan ongevoelig worden voor de 'dopaminekick', waardoor mensen die verslaafd zijn steeds meer gaan gebruiken om hetzelfde effect te krijgen.
Overigens doet het drinken van een kopje koffie hetzelfde. Ook dat verhoogt de hoeveelheid dopamine in het brein op een milde manier. De gezondste manier om dopamine te stimuleren is luisteren naar muziek die je helemaal te gek vindt.
- Nat Neurosci. 2011 Feb, Anatomically distinct dopamine release during anticipation and experience of peak emotion to music. Salimpoor VN1, Benovoy M, Larcher K, Dagher A, Zatorre RJ.
- Surg Radiol Anat. 2015 Mar, Music and the nucleus accumbens. Mavridis IN1.
- Mead N., Benefits of sunlight, a bright spot for human health, Environmental Health Perspectives, Vol 116:4, April 2008
- De oxytocinefactor, Uvnas Moberg
- The Serotonin Power, Judith Wurtman