De leesbril: 10 veelgestelde vragen

Waarom ontkomt bijna niemand uiteindelijk aan een leesbril?

‘Voor iedereen geldt: vanaf het 40e levensjaar krijg je meer moeite met kleine lettertjes van dichtbij. Dat is een natuurlijk verouderingsproces. De elasticiteit van de ooglens wordt minder. Daardoor kan het oog minder goed inzoomen en scherp stellen op korte afstand. Een leesbril vangt dit op. Bij 60-plussers heeft de lens helemaal geen vermogen meer om van dichtbij scherp te stellen.’

Gaan je ogen steeds verder achteruit of stopt het bij een bepaalde sterkte?

‘Heb je een leesbril nodig, dan is er inderdaad een maximale sterkte van +3 dioptrie. Dioptrie betekent: de lichtbrekende kracht van een lens. De afstand van het oog tot datgene wat je leest is ongeveer 30 cm. Voor die afstand is de dioptrie nooit hoger dan +3.’

Op welk moment is het raadzaam een leesbril te nemen? Bij welke klacht?

‘Bijvoorbeeld als je merkt dat de letters onscherp worden na een tijdje lezen. Ook vermoeide ogen en/of hoofdpijn kunnen een signaal zijn. Dit zijn meer algemene klachten, maar ze kunnen toch duiden op behoefte aan een leesbril. Laat in zo’n geval altijd je ogen controleren door een deskundige, zoals een gediplomeerd opticien of optometrist.’

Worden je ogen lui van een leesbril? Kun je het niet beter zo lang mogelijk uitstellen?

‘Dat is echt een fabel. Je ogen gaan achteruit, of je nu een bril hebt of niet. Veel mensen gaan inderdaad heel lang door zonder een leesbril, ook al zien ze minder goed. Ze stellen de aanschaf van een bril zo lang mogelijk uit. Dat levert weliswaar geen schade op aan je ogen, maar je doet jezelf wel ernstig tekort. Klachten als vermoeide of branderige ogen, hoofdpijn en slechter zien nemen toe. Gun jezelf dus die leesbril.’

Ik zie zoveel leuke en goedkope leesbrillen in de winkels liggen. Kan dat kwaad?

‘Een kant-en-klaar leesbril kan een prima oplossing zijn. Bijvoorbeeld eentje bij de wasmachine, om het programma goed in te stellen. Zulke brillen hebben links en rechts precies dezelfde sterkte. Ook hebben ze geen geslepen glazen, en ze zijn van mindere kwaliteit. De meeste mensen hebben een iets ongelijk ogenpaar, waardoor een bril op maat beter is. Een goede leesbril, die je voor langere tijd zonder problemen kunt gebruiken, is precies afgesteld op de afstand tussen je ogen en op jouw specifieke (werk)situatie. Laat je ogen altijd opmeten door een deskundige. Dan voorkom je klachten zoals minder goed zien, vermoeide ogen en/of hoofdpijn.’

Hoe vaak moet ik mijn ogen laten meten?

‘Als je gezonde ogen hebt, dus geen oogziektes of andere ernstige oogafwijkingen, is een oogcontrole om de sterkte te meten om de 2 à 3 jaar voldoende. Ook als je 40+ bent. Maar die controles moet je dan ook wel echt doen.’

Wat te doen als je bijziend bent?

‘Als je bijziend bent, heb je voor ver zien een bril nodig (min-sterkte). Bijziende mensen zetten vaak hun bril af als ze iets moeten lezen. Op den duur is dat gehannes. Een multifocale bril is dan een goede oplossing. Het onderste gedeelte van de glazen heeft een lagere sterkte.’

Wat doen ontspiegelde glazen precies?

‘Bij een bril kun je last hebben van invallend licht, bijvoorbeeld van ramen of lampen. Ontspiegelde glazen nemen dat reflecterende effect gedeeltelijk weg. Een kwestie van comfort. Bovendien: met ontspiegelde glazen kunnen mensen je ogen beter zien. Ontspiegelde glazen zijn inmiddels eigenlijk standaard. Ze kosten maar een paar euro meer, maar bieden wel veel voordeel.’

Is een leesbril hetzelfde als een computerbril?

‘Nee. Een computerbril is afgesteld op de afstand tot het beeldscherm en in het onderste gedeelte op leesafstand. De glazen zijn dus op een andere manier geslepen. Ook is een computerbril altijd multifocaal, zodat je gemakkelijk kunt switchen van toetsenbord naar beeldscherm.’

Bij wie kan ik het beste mijn ogen opmeten?

‘Als je naar een brillenwinkel gaat, check dan altijd of er gediplomeerd personeel werkt. Een opticien heeft een mbo-opleiding gevolgd, een optometrist heeft een vierjarige hbo-opleiding achter de rug en de deskundigheid voor een oogmeting op maat. Belangrijk, als je goed en comfortabel wil zien. Daarnaast heeft de optometrist de juiste kennis en apparatuur om bepaalde afwijkingen in het oog te constateren en door te verwijzen naar de oogarts.’

Gabriëlle Janssen is optometrist en voorzitter van de Optrometristen Vereniging Nederland, www.optometrie.nl.